Geluk

Aflevering 6: Geluk

[Wil je tegelijkertijd naar de podcast luisteren? Klik hierboven op de ‘play’ knop op de audioplayer!]

Intro

Hallo allemaal en welkom bij de zesde aflevering van ‘Op z’n Vlaams’. Ik ben blij dat gelle der weer bij zijt. Ik hoop dat alles goed met ulle gaat. Hier in België zien we het aantal COVID-gevallen op en neer gaan. Ik hoop echt dat we niet in een derde golf terecht komen een keer we de feestdagen voorbij zijn. We kunnen dat nog vermijden als we nu met zijn allen strikt de regels volgen. Ik weet dat het moeilijk is, zeker nu met de feestdagen, maar enkel door samen te werken en te denken aan anderen gaan we hier goed doorkomen.  

Alleszins, ik hoop dat gelle een fijne Kerstmis gehad hebt. Ik heb besloten van dees jaar thuis te blijven in Brussel in plaats van naar mijn familie te gaan in Leuven. Da was een moeilijke beslissing, maar dat leek me het best in deze omstandigheden. Ik heb wel een leuke kerst gehad samen met sommige van mijn huisgenoten. We zijn gewoon gezellig thuis gebleven en hebben samen gekookt, om dan wat gezelschapsspelletjes te spelen. 

We hebben trouwens een typisch Vlaams gerecht gemaakt: Gentse waterzooi. Zoals de naam al zegt, het gerecht komt oorspronkelijk uit Gent en het is een soort van soep. De link van het recept dat we gebruikt hebben, zal ik in de transcriptie zetten: link recept.

Als dessert dachten we smoutebollen te eten, maar we hadden meer dan genoeg gegeten, dus hebben we dat gelaten voor nen anderen dag. Smoutebollen zijn trouwens ook een typisch Vlaams gerecht. In Nederland hebben ze oliebollen, wat heel gelijkaardig is, maar die worden toch iets anders klaargemaakt dan de smoutebollen in België. Ik eet normaal gezien maar één keer per jaar smoutebollen en dat is wanneer de kermis in Leuven is. Let op, ik zeg hier kermis en niet Kerstmis, zoals ik al in de vorige aflevering zei, er is een groot verschil tussen de twee. Alleszins, ik ga speciaal naar de kermis om smoutebollen te eten van ‘t Wit Madammeke. Zo heet het kraam waar ze de smoutebollen verkopen. Voor de rest doe ik dan een wandelingetje doorheen de attracties om wat te genieten van de jaren 90 techno- en housemuziek dat ze luid spelen op die attracties om dan terug naar huis te gaan. Dat is zo meestal mijn ritueeltje dan.

Mededelingen

Oké, tijd voor de mededelingen. Ik heb er deze week maar eentje, dus daar gaan we redelijk rap door zijn. Ik heb weer een mailtje gekregen van één van de luisteraars met een bedankingske voor de podcast. Het mailtje is van Heidi en Heidi is Amerikaans, maar heeft heel haar leven al in België gewoond. Ze spreekt ondertussen Engels, Duits en Frans en is verleden jaar begonnen met Vlaams te leren. Ik ben enorm onder de indruk, Heidi, dat ge aan uw vierde taal begonnen zijt en dat ge al zo goed Vlaams kunt schrijven. Chapeau! Ahja, ‘chapeau’ dat zeggen we als iemand iets doet dat ge bewondert. ‘Chapeau’ betekent ‘hoed’ in het Frans en ik vermoed dat het afkomstig is van “Daar zet ik mijn hoed voor af”, wat ook een gezegde is. En vermoedelijk komt dat nog van vroeger wanneer je je hoed afzette wanneer je je respect wou tonen voor iemand. Alleszins, Heidi, chapeau! Veel succes ook met je lessen op B2 niveau!    

En nu gaan we over op het onderwerp van vandaag: Geluk.

Geluk

Waarom wil ik deze aflevering praten over geluk? Awel, zoals ik al vermeld heb tijdens de aflevering toen ik jarig was: Ik schrijf op het einde van elke week vijf dingen op die me gelukkig hebben gemaakt die week. Ik heb dat nu exact een jaar gedaan en ik zou daar graag een soort van samenvatting van willen geven tezamen met wat resultaten van wetenschappelijk onderzoek op dat gebied.    

Vooraleer ik daarmee begin wil ik wel iets duidelijk maken over geluk. In het Nederlands heeft het woord ‘geluk’ namelijk meerdere betekenissen. Er is een groot verschil tussen ‘geluk hebben’ en ‘gelukkig zijn’. In het Engels en het Frans is het verschil taalgewijs duidelijker omdat er daar twee verschillende woorden voor worden gebruikt. ‘Geluk hebben’ is in het Engels ‘having luck’ of ‘being lucky’, in het Frans is dat ‘avoir de la chance’. ‘Gelukkig zijn’ is in het Engels ‘being happy’, terwijl dat in het Frans ‘être heureux/heureuse’ is.

‘Geluk hebben’ betekent dat er iets op een toevallige manier is gebeurd in je voordeel. Bijvoorbeeld de loterij winnen. Of je staat in panne met je auto aan de kant van de weg en er rijdt toevallig een vriend voorbij die je uit de nood helpt. Dat is dan een geluk bij een ongeluk, zoals we dat hier dan zouden zeggen als spreekwoord. 

‘Gelukkig zijn’ is iets moeilijker te omschrijven, aangezien er verschillende meningen en definities over bestaan. 

Langs de ene kant gaat het over het voelen van emoties, zoals blijheid en plezier, die men in het moment zelf ervaart. Dit hangt meer samen met een hedonistische vorm van geluk. Bijvoorbeeld wanneer je een muzieknummertje hoort dat je leuk vindt, wanneer je iets superlekker eet of wanneer je ne goeie vriend terugziet die je al een lange tijd niet meer gezien hebt. Dit noemt men de affectieve of hedonistische vorm van geluk. 

Langs de andere kant heb je dan de cognitieve vorm van geluk die kijkt naar de appreciatie, de tevredenheid die iemand heeft voor zijn leven in zijn geheel. Hier ga je dus meer een stapje terug zetten om je leven in zijn totaal te bekijken en te evalueren. Om het verschil tussen de affectieve en de cognitieve vorm van geluk duidelijk te maken, hier een voorbeeldje: Ge moogt bijvoorbeeld juist een glas wijn per ongeluk over uw favoriete trui hebben gemorst en daar heel gefrustreerd en ongelukkig over zijn, maar dat betekent niet dat uw gans leven frustrerend en ongelukkig is. Zie je trouwens hoe ik zojuist de woorden ‘per ongeluk’ heb gebruikt? Dat is dus het tegengestelde van ‘geluk hebben’, dus dat er iets toevallig gebeurd dat in je nadeel is, dat negatief is voor je. Alleszins, wat je moet onthouden: ‘affectief’ gaat over geluk van dag tot dag. ‘Cognitief’ gaat over geluk over je gans leven.    

En dan is er nog een derde definitie, die met een moeilijk woord wordt gedefinieerd, namelijk eudaimonia. Eudaimonia is het oude Griekse woord voor geluk en komt van Aristoteles zijn visie op geluk. Volgens Aristoteles was geluk nauw verbonden aan een zinvol leven, een leven met een doel. Bijvoorbeeld als iemand vrijwilligerswerk gaat doen dan doet men dat omdat men werk wilt doen dat waarde heeft, dat zinvol is in onze maatschappij. Ikzelf heb meer dan 10 jaar vrijwilligerswerk gedaan bij verschillende organisaties en ik kan je uit persoonlijke ervaring vertellen dat dat inderdaad een vorm van geluk geeft, gewoon omdat je weet dat je goed doet voor een ander. 

Dus om dat nog even samen te vatten: je hebt de affectieve, hedonistische dimensie die gaat over geluk op dagdagelijkse basis. Je hebt de cognitieve dimensie die kijkt naar je geluksgevoel over heel je leven tot dan toe. En dan is er nog de Eudaimonische dimensie, die zich bezig houdt met het doel in uw leven. Welke definitie is dan de juiste? Eigenlijk is het de combinatie van deze drie dimensies tezamen waarmee geluk omschreven wordt en dat tegenwoordig meestal gebruikt wordt in globaal wetenschappelijk onderzoek naar geluk. 

Maar goed, nu ik dat heb uitgelegd, zou ik graag terug willen gaan naar de samenvatting van de dingen die me gelukkig hebben gemaakt het voorbije jaar. Ik heb gezocht naar patronen in wat ik neergeschreven heb het voorbije jaar en ik heb er een paar gevonden.

Dankbaarheid

Het eerste dat natuurlijk naar boven kwam was dankbaarheid. Ik schreef elke week vijf dingen op die mij gelukkig maakte, dus dat betekent dat ik voor die dingen dankbaar was. Het is in verscheidene wetenschappelijke studies aangetoond dat dankbaarheid je gelukkiger maakt. Het idee van elke week vijf dingen op te schrijven die me gelukkig maken, heb ik van Gretchen Rubin, een schrijfster die onder andere over geluk schrijft. Leo Bormans, één van de gekendere geluksonderzoekers van België, heeft hier ook trouwens over geschreven. Ik wou het uitproberen wat ze hierover geschreven hadden en na dit een jaar gedaan te hebben, kan ik alleen maar akkoord gaan met wat ze hierover zeggen: Het maakt je inderdaad gelukkiger. Ergens logisch want je begint je bewust meer te focussen op de dingen die je leven gelukkiger maken in plaats van ongelukkiger. Als je dit een tijdje blijft doen, vermoed ik dat je een gewoonte aanleert en meer positief in het leven gaat beginnen staan. Daarom dat ik deze gewoonte ook ga houden voor volgend jaar. Ik heb ook besloten van dit op één of andere manier te integreren in de podcast al moet ik nog een beke nadenken over hoe dat ik dat juist ga doen. 

Andere mensen

Ook iets dat heel duidelijk naar voren kwam en mij duidelijk gelukkig maakte: andere mensen. Mijn familie, mijn vrienden, mijn partner, etc. Het klinkt misschien als iets dat overduidelijk is voor meeste mensen, maar ik denk dat het belangrijk is om daar toch even bij stil te staan. Dit is trouwens ook door ongelooflijk veel wetenschappelijk onderzoek aangetoond, dat de mensen die we graag hebben ons gelukkiger maken. Zeker in tijden als deze, waar we ons sociaal contact moeten minimaliseren omdat er een lockdown is, wordt dat heel duidelijk. Iedereen is aan het uitkijken naar wanneer we terug buiten kunnen komen om alle mensen te zien die we graag hebben, zonder angst te hebben om die mensen te besmetten.     

Ik weet niet of je ooit de film ‘Into the wild’ hebt gezien, maar het hoofdpersonage schrijft iets op het einde in zijn boek: “Happiness is only real when shared.” “Geluk is enkel echt wanneer gedeeld”. Ik geloof dat daar wel iets van waarheid in zit. Ik wil daarmee niet zeggen dat je niet gelukkig kunt zijn wanneer je alleen bent, maar alleen is maar alleen. De mens is een sociaal wezen en zelfs de meest introverte mensen hebben  nood aan contact met anderen. Ikzelf kan ook enorm genieten van mijn tijd alleen, maar als dat te lang duurt dan slaagt dat alleen zijn om naar eenzaamheid. Voor mij moet er een juiste balans zijn tussen alleen zijn en anderen zien en ik geloof dat dat voor meeste mensen ook zo is.     

Om een paar dingen op te sommen waar ik echt van heb genoten dit jaar op dat gebied: 

• Voor de pandemie en de lockdown begon, in januari, ben ik een vriend gaan opzoeken in Parijs. We kennen elkaar ondertussen een tiental jaar via CouchSurfing en het is altijd fijn om hem terug te zien. 
• Dan was er ook nog een karaoke avond begin dit jaar waar ik met een groep vrienden naartoe ben geweest en waar ik enorm van genoten heb. Ik zing graag en om dat samen met vrienden te doen is echt geweldig. 
• Er was ook een barbeque bij een vriendin begin dit jaar, vlak voor de eerste lockdown, waar ik mijn partner heb leren kennen. Daar ben ik ook enorm dankbaar voor. 
• Mijn familie in Leuven bezoeken, werd dit jaar een pak minder. Tussen de eerste en de tweede lockdown heb ik ze een paar keer kunnen zien, maar voor de rest was dat heel miniem. Op die momenten apprecieert je een pak meer de tijd die je samen hebt.  
• Tijdens die periode zijn mijn partner en ik ook heel even op vakantie geweest in de Ardennen in België. We zijn toen naar een prachtig hotel geweest, namelijk Balades des Gnomes. Ik zal daar ook een link van in de transcriptie zetten: link. Dat is iets dat ik iedereen echt aanraad. 
• Tijdens de lockdowns genoot ik enorm van de wandelingetjes in de natuur met een vriend of vriendin, op veilige afstand natuurlijk. 
• Het elke dag zingen voor dertig dagen, tijdens de eerste lockdown, samen met vrienden, zoals ik al verteld heb in de tweede aflevering van de podcast, was ook een memorabel moment. 
• Ik ben ook begonnen met Dungeons & Dragons te spelen samen met vrienden. Nooit gedacht dat ik dat zo leuk ging vinden, maar ik ben het nu nog altijd aan het spelen met hen. Ik ga nu niet uitleggen wat Dungeons & Dragons is, want dat zou te lang duren, maar misschien maak ik daar wel es een aflevering apart over. 
• En dan is er nog het VR gamen met mijn vrienden. Voor moest je de vorige aflevering niet beluisterd hebben: VR staat voor Virtual Reality. Hetgene wat tot nu toe het leukste was, is orcs, trollen en draken afschieten met pijl en boog. Dat is trouwens iets dat ik niet in de vorige aflevering vermeld heb omdat dat een nieuwe spelletje is. Zeker de moeite waard om eens te proberen, moest je een headset hebben: Elven assassin.   

Tijd

Met de lockdown heb ik ook veel meer tijd voor mezelf kunnen hebben, zoals waarschijnlijk zovele mensen. Dat heeft me wel deugd gedaan, heb ik gemerkt. Ik had veel meer tijd om te reflecteren over de dingen die ik wil in mijn leven en ik heb veel dingen gedaan die ik al een tijd aan het uitstellen was. Voor de lockdown zag ik bijna elke dag wel een vriend en nam ik eigenlijk te weinig tijd voor mezelf. Dat is iets wat ik nu wel doe en ook wil onderhouden, ook na de lockdown. Het voordeel is ook dat je de tijd met uw vrienden meer apprecieert daardoor.

Een paar dingen die zijn voortgekomen uit die tijd voor mezelf zijn:

• Vroeger naar bed gaan en beter slapen. Mijn slaapkwaliteit is er enorm op verbeterd deze periode en ik merk echt het verschil met voordien. Ik heb meer energie, ik onthoud dingen beter en ik heb er een beter humeur door. 
• Nieuwe dingen leren: Ik heb me een tijd bezig gehouden met bedrijfsanalyse te bestuderen, daarna heb ik een tijd mijn Frans verbeterd en nu ben ik begonnen met het leren van VR development. Tijd voor zelfontwikkeling, dat is iets dat ik echt gemist heb.  
• Ik ben ook terug begonnen met te sporten. Gewoon thuis met push-ups, pull-ups, wat gewichtjes heffen en wat VR spelletjes, want naar de gym mogen we natuurlijk niet gaan. Sport is trouwens ook iets dat bewezen is door wetenschappelijk onderzoek dat het u gelukkiger maakt.   
• Iets waar ik ook enorm van kan genieten is het ordenen van mijn kamer. Welke spullen heb ik nodig? Welke niet? Hoe organiseer ik mijn kamer het beste? Ik merk dat dat me ook helpt bij het werken. Ik werk beter in een kamer dat ordelijk is.   
• Dan is er natuurlijk het maken van deze podcast, van ‘Op z’n Vlaams’! Ik ben echt superblij dat ik de beslissing heb genomen om hieraan te werken want het geeft me echt enorm veel voldoening.  
• En dan tot slot, gewoon soms eens niks doen. Ik heb het daar persoonlijk moeilijk mee, om soms niks te doen. Ik heb de neiging om altijd te willen bezig zijn met iets, om altijd productief te zijn op één of ander gebied. Maar soms is het gewoon eens nodig om eens een pauze te pakken en de lockdown heeft daar wel bij geholpen. 

Gezondheid

Daarnaast is er ook gezondheid dat een impact heeft op geluk. Dat heb ik duidelijk gemerkt toen ik begin dit jaar last had van mijn knie. Ik heb toen een paar weken een ontstoken knie gehad en dat was echt niet fijn. Dat heeft toch zeker een half jaar geduurd vooraleer mijn knie terug compleet de oude was. En ja, daar word je niet gelukkig van, als je pijnstillers moet pakken om de pijn tegen te gaan. Daarnaast heb ik soms last van migraines, maar de laatste tijd zijn die gelukkig wat minder. Maar als ik een migraine heb, dan heeft dat meestal die dag wel een negatief effect op mij.

En jawel, er zijn vele wetenschappelijke studies die ondersteunen dat gezond zijn u gelukkiger maakt. Ik heb het hier dan over zowel fysieke als mentale gezondheid. Zo is er bijvoorbeeld een studie dat duidelijk aantoont dat mensen met psoriasis, wat een huidziekte is, minder gelukkig zijn dan mensen die deze ziekte niet hebben, wat natuurlijk zeer spijtig is. 

Het omgekeerde is trouwens ook waar. Niet alleen zijn mensen die gezond zijn gelukkiger, maar mensen die gelukkig zijn, zijn gezonder. Mensen die gelukkig zijn, sterven minder snel dan mensen die ongelukkig zijn. En beweging is hier een belangrijke factor bij. Fietsen, wandelen, gewoon sporten in het algemeen, heeft een positief effect op ons lichaam en onze geest. Pas gewoon op dat je je niet forceert, want dan ga je misschien juist zoals mij in bed liggen voor een week met een ontstoken knie.    

Materiële zaken

Dan zijn er een aantal materiële zaken waar ik wel blij mee ben dat ik ze gekocht heb het voorbije jaar. Ik ben een minimalist, dus over het algemeen koop ik enkel dingen wanneer ik denk dat ik ze echt ga nodig hebben. 

• Zo is er de ventilator die ik deze zomer gekocht heb. Daar heb ik echt zo van genoten toen we hier een hittegolf hadden.
• Dan is er mijn ‘weighted blanket’. Ik ben niet zeker hoe je dat best vertaald naar Nederlands. Ik heb zowel ‘verzwaringsdeken’ als ‘gewichtsdeken’ gevonden online. Ik zeg over het algemeen gewoon ‘weighted blanket’. Dat is dus een deken dat extra zwaar is gemaakt zodat er meer gewicht op uw lichaam ligt wanneer ge slaapt en dat geeft blijkbaar een rustgevend effect. Ik ben alleszins heel blij met dat deken, want ik slaap er beter door en zoals je ondertussen al weet, ik vind slaap heel belangrijk.  
• Dan is er ook mijn microfoon die ik vooral gebruik voor de opnames van ‘Op z’n Vlaams’. Heel blij dat ik die gekocht heb, want het maakt de opnames beter en simpeler om te maken.
• Daarnaast is er nog mijn koptelefoon. Daar ben ik echt enorm blij mee, want ik luister veel naar muziek en een goede geluidskwaliteit is belangrijk voor me.     
• En de smart lamps die ik gekocht heb, zijn ook wel handig moet ik zeggen. Zeker als ik mijn lichten wil dimmen wanneer ik migraine heb, ben ik blij dat ik die gekocht heb.
• En ten slotte zijn er de tijden wanneer ik enorm genoten heb van bepaalde etenswaren of gerechten die ik gekocht had. Zo kan ik enorm genieten van Indisch eten van een goed Indisch restaurant. Daarnaast is er het gerecht ajvar, dat ik enkel eet wanneer ik die vriend van mij in Parijs zie die dit meebrengt uit zijn thuisland, Servië. En dan is er een vriendin van mij die enorm goeie vegan kaas maakt, waar ik om de zoveel maanden wel eens eentje van koop.

Natuurlijk om al die dingen te kopen heb je geld nodig. Over geld heb je een aantal ongenuanceerde uitspraken in verband met geluk. Zo zijn er mensen die zeggen dat geld niet gelukkig maakt, terwijl anderen zeggen dat je geluk kan kopen. Volgens wetenschappelijk onderzoek is het een beetje van beiden en is het antwoord dus genuanceerder. Voor iemand die geld met hopen verdient, gaat extra geld niet veel gelukkiger maken, maar voor iemand die moeite heeft met elke maand rond te komen, gaat extra geld wel veel gelukkiger maken. Onderzoek heeft aangetoond dat bij mensen die nauwelijks in hun basisbehoeftes kunnen voorzien elk beetje geld dat ze extra krijgen veel doet aan hun geluksniveau. 

Lijkt me redelijk logisch. Als je je bijvoorbeeld dagelijks zorgen moet maken over dat je je huur kunt betalen op het einde van de maand of genoeg te eten voor je kinderen gaat hebben, dan gaat elk beetje extra geld een enorme opluchting zijn. Langs de andere kant zegt de wetenschap ook dat rijke mensen niet per se gelukkiger worden van extra geld. Dat komt omdat een keer je je in bepaalde basisbehoeften kunt voorzien, dan beginnen materiële zaken er minder toe te doen. Dan gaan er andere behoeftes een rol beginnen spelen die je niet per se met geld kan krijgen, zoals bijvoorbeeld vriendschap. 

Daarnaast, als je toch dat extra beetje geld hebt om uit te geven, is het beter om dat te spenderen aan ervaringen, en zo leuke herinneringen te maken, in plaats van het aan materiële zaken uit te geven. Bijvoorbeeld in plaats van het zoveelste paar schoenen te kopen, ga naar een expositie, ga op reis, ga naar de sauna of iets anders en doe dat liefst samen met uw vrienden. Later, wanneer je oud bent, gaan die herinneringen je veel meer deugd doen en waard zijn dan die tientallen paren schoenen die stof liggen te vergaren in je kast.  

En voila, we zijn weer aan het einde gekomen van de aflevering. Ik hoop dat jullie ervan genoten hebben. Als jullie trouwens willen delen wat jullie het voorbije jaar gelukkig heeft gemaakt, stuur gerust een mailtje. Ik vind het enorm leuk om te lezen wat iemand gelukkig maakt in het leven. De volgende aflevering gaat in het nieuwe jaar zijn, dus ik wil jullie nu alleszins al een gelukkig nieuwjaar wensen! Geniet er van, feest goed, maar doet het veilig. 

Houdt ulle goed en tot de volgende!